G-NEWS (DILI) – Relasiona ho selebrasaun nasionál ba Proklamasaun Unilateral ba dala-48, iha ne’ebé tinan naruk ona periódu ukun rasik-an tinan 21, maibé kondisaun moris povu nian sei seidauk diak ka atinji moris di’ak maske problema balun Governu rejolve ona.
Tuir perspetiva hosi Dosente Institutu Superior de Filosofia e de Teologia Dom jaime Garcia Goulart (ISFIT) Dili Armindo Moniz Amaral ba G-News tersa-feira (28112023) katak, Povu Timor Leste hetan ona ukun rasik-an, maibé sei moris iha situasaun ida ne’ebé laos ukun-an ninian.
“Politikamente ita proklama ona Independente, maibe se ita haree loloos, povu maioria sei moris iha situasaun ida la “ukun-an”, nia haktuir.
Armindo Moniz Amaral esplika tán, hosi ukun rasik-an ne’e, grupu ki’ik oan balun de’it mak goja previlejiu liuhosi produsaun lei sira, iha ne’ebé fakar osan ba grupu balun de’it.
“Ema grupu ki’ik oan balu deit mak hetan priveleju liu hosi lei sira. Em nome baze legal, Ita fakar osan barak liu ba grupu ki’ik oan balu. Enkuantu, povu maioria sofre iha setor saude, mal nutrisaun, eduksasun no problema estrutural sira seluk”, dosente ISFIT ne’e esplika.
Ho situasuan hirak ne’ebé povu enfrenta, dosente akadémiku ne’e husu ba ukun na’in sira atu labele halo deklarasaun polítika de’it kona-ba ukun rasik-an, maibé tenke prioritize kondisaun povu liuhosi setór importante ne’ebé fó benefísiu ba povu.
“Ba lider nasional sira hotu, favor labele koalia deit liafuan ukun rasik-an iha testu diskursu sira. Maibe, tenki traduz valor ukun rasik-an ba desijaun ekonomia no politika iha estadu ida ne’e”.
Dosente akadémiku ne’e salienta tán, atu ukun-an ida ne’e la’os troka de’it kor bendeira hosi bendeira kolonialista ba Timor Leste nian, la’os troka deit ema kulit mutin ba ema rai nain, maibé, ukun-an loloos mak ema hotu tenke moris dignu, hanesan, no la iha tan kolonialismu foun iha rai ida ne’e.
Jornalista : Ekipa G-News
Editór Testu : Amito Qonusere Araújo
loading="lazy" />