G—NEWS (DILI) — Korrente elétriku maka fonte enerjia ida ne’ebé importante liu iha moris loroloron nian. Maibé, lahó komprensaun no atensaun ne’ebé loos, eletrisidade bele sai perigu mortál. Kauza prinsipál ida ba asidente elétriku maka instalasaun elétriku ne’ebé la tuir padraun, ka saida maka dala barak ema bolu instalasaun elétriku ne’ebé ilegál. Maski bele baratu no lalais liu, instalasaun eletrisidade ilegál iha risku tebes no dala barak remata ho lakon boot, tantu iha forma estragu ba propriedade no lakon vida.
Instalasaun Elétrika Ilegál no Ninia Impaktu
Instalasaun elétriku ilegál akontese bainhira utilizadór sira hala’o sira-nia instalasaun rasik lahó tuir prosedimentu ne’ebé aplikavel, hanesan lahó lisensa hosi autoridade ka uza komponente ne’ebé la tuir padraun seguransa nian. Ema barak hili dalan ida-ne’e tanba sira hanoin ida-ne’e baratu liu no lalais liu, maski impaktu perigu tebes.
- Inséndiu:
Impaktu ida ne’ebé maka fatal liu hosi instalasaun elétriku ilegál maka inséndiu. Kabel sira ne’ebé la espesifika ka ligasaun ne’ebé la seguru bele hamosu sirkuitu badak. Bainhira korrente elétriku la la’o ho di’ak, manas maka’as bele akontese no halo kabel ahi han, ne’ebé ikusmai bele hamosu ahi-han boot. Uma no edifísiu barak maka hetan destruisaun hosi inséndiu ne’ebé kauza hosi instalasaun elétriku ne’ebé la seguru ne’e.
- Xoke Elétriku:
Uza kabel no ekipamentu elétriku ne’ebé la’ós padronizadu mós aumenta risku ba xoke elétriku. Dalaruma, kabel ne’ebé instala la proteje ho di’ak ka rahun, hodi permite korrente elétriku atu suli ba superfísie liur ne’ebé bele kona ema ne’ebé kona ho asidentál. Maski korrente elétriku ki’ik bele sai perigozu se sira akontese iha tempu ne’ebé sala, hanesan bainhira isin-lolon bokon ka iha kondisaun vulneravel.
- Estragu ba Ekipamentu Eletróniku:
Korrente elétriku ne’ebé la estavel ka tensaun ne’ebé sa’e tanba instalasaun ne’ebé ladi’ak bele kauza estragu ba ekipamentu eletróniku iha uma laran. TV, jeleira, komputadór no dispozitivu eletróniku seluk bele hetan estragu ka bele ahi han tanba instalasaun ne’ebé la kuidadu. La’ós de’it ekipamentu eletróniku maka estraga, maibé kustu ba hadi’a no troka bele sai karun tebes.
- Perturba Fornesimentu Eletrisidade iha Área ne’ebé hale’u:
Instalasaun elétrika ilegál mós bele perturba fornesimentu eletrisidade ne’ebé luan liu. Ligasaun eletrisidade ilegál bele hamosu dezekilíbriu iha sistema distribuisaun eletrisidade nian iha área ne’ebé hale’u, ne’ebé risku atu hamosu interupsaun eletrisidade nian ne’ebé luan liu. Uza enerjia ne’ebé la rejista ka maka’as bele karrega liu sistema elétriku, hodi aumenta risku ba interupsaun.
- Risku Legal no Kriminal
Alende perigu fiziku ne’ebe mosu, instala eletrisidade ilegalmente mos iha risku legal. Iha nasaun barak, instala eletrisidade lahó lisensa ka lahó tuir prosedimentu ne’ebé loos maka ofensa kriminál ida. Autoridade sira bele fó multa ka mezmu sentensa prizaun ba sira ne’ebé hetan kaer hodi komete hahalok ilegál sira-ne’e.
Solusaun no Prekausaun sira:
Importante atu kumpri nafatin regulamentu sira ne’ebé iha no hala’o instalasaun elétriku tuir padraun seguransa nian. Se ita-boot hakarak instala eletrisidade, sempre uza servisu hosi eletrisidade sertifikadu ida no asegura katak instalasaun ne’e halo ho loloos. Governu no autoridade sira mós tenke hasa’e konxiénsia públiku kona-ba perigu sira hosi instalasaun elétriku ilegál no fó edukasaun kona-ba importánsia hosi seguransa elétriku.
Aleinde ne’e, ema presiza matan-moris liután no sempre halo verifikasaun ba instalasaun elétrika iha uma beibeik. Labele haluha atu relata se ita-boot hetan perigu elétriku potensiál ruma iha ita-boot nia ambiente rezidensiál. Uza servisu husi tékniku lisensadu no hadi’a instalasaun elétriku ne’ebé estraga maka pasu importante ida atu prevene asidente elétriku sira.
Konkluzaun:
Seguransa iha utilizasaun eletrisidade maka responsabilidade ne’ebé fahe. Ignora instalasaun elétriku ne’ebé ladún iha padraun ka instala eletrisidade ilegál sei hamosu de’it dezastre. Ita hotu presiza kuidadu liu no matenek liu tan hodi uza eletrisidade hodi evita perigu sira ne’ebé bele reklama ita nia vida, propriedade no futuru.