G-NEWS (DILI) – Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, sei hala’o vizita ofisiál ida ba Emiradus Arabes Unidus (UAE) hahú husi loron 12-15 fulan-Outubru. Iha inísiu tinan 2023, Prezidente Repúblika vizita Qatar hodi partisipa iha Simeira Pais Menus Dezenvolvidu (LDC).
“Emiradus Arabes Unidus mak nasaun ida-ne’ebé riku liu, tolerante liu, no liberál liu iha rejiaun Golfo. Ho vizita ida-ne’e, nasaun rua ne’e hakarak esplora dalan sira atu hametin relasaun bilaterál, liuliu iha área sira ne’ebé mak hanesan promosaun investimentu, hidrokarbonu no seguransa ai-han,” dehan Prezidente Repúblika.
Durante vizita ne’e, Prezidente Repúblika sei hala’o sorumutu bilaterál ho nia omologu, Sua Majestade, Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan, ho Prezidente Parlamentu, Primeiru-Ministru Dubai, ne’ebé mós hanesan Vise-Prezidente no “Liurai Dubai,” entre ofisiál sira seluk ne’ebé iha pozisaun aas iha nasaun ne’e. Prezidente mós sei iha oportunidade atu hasoru malu ho setór privadu liuliu iha área investimentu nian, no sei vizita instalasaun refinária sira iha Abu Dhabi. Ajenda ofisiál ne’e mós inklui han-kalan ho Sekretariu Jerál ba Prémiu Zayed Fraternidade Umanu nian, Juis Abdusalam.
To’o tinan ida-ne’e nia rohan, Timor-Leste sei loke reprezentasaun diplomátika iha Abu Dhabi, hodi reforsa nasaun nia prezensa iha rejiaun ne’e.
Hafoin vizita ofisiál ne’e, iha sidade ida de’it, Prezidente Repúblika, ho konvite husi Konferensia Nasoins Unidas nian kona-ba Komersiu no Dezenvolvimentu – UNCTAD, sei kontinua partisipa iha sorumutu ida ho títulu “Semeira kona-ba Investimentu ba Lider Globál,” ne’ebé sai hanesan oradór prinsipál ida. Prezidente Repúblika hateten “partisipasaun ida-ne’e sai hanesan oportunidade ida atu fahe ho lideransa mundiál sira vizaun Timor-Leste nian ba dezenvolvimentu sustentavel, hodi aprezenta progresu sira ne’ebé halo ona iha transformasaun ba estrutura nasionál sira, no mós buka dalan sira atu rezolve dezafiu sira ne’ebé agora dadaun mosu.” Prezidente mós sei partisipa iha meza redonda ida kona-ba “Estadus Dezenvolvimentu no Garante Investimentu Illa Kiik sira,” iha loron 16-17 fulan-outubru.
Iha loron 18 fulan-outubru, Prezidente no delegasaun sei halo viajen ba Riyadh, Arabia Saudita, iha ne’ebé sira sei partisipa iha Simeira ASEAN-GCC (Gulf Cooperation Council) iha loron 20 fulan-outubru.
Iha sorumutu ne’e nia sorin, Prezidente Repúblika sei hala’o sorumutu bilaterál ho lider sira Estadu Gulfu. “Timor-Leste, mak membru observadór ASEAN nian, asume hanesan kompromisu ida hodi asegura nia prezensa no partisipasaun iha sorumutu ASEAN hotu-hotu. Aleinde ne’e, sorumutu ida-ne’e fó mós oportunidade, liuliu atu estabelese kontaktu nivel aas ho lider sira iha rejiaun ida-ne’e.”
GCC inklui husi Estadu Kuwait, Qatar, Oman, Arabia Saudita, Bahrain no Emiradus Arabes Unidus.
Durante vizita ne’e, Prezidente sei akompaña husi Ministru Negosius Estranjeirus no Kooperasaun, Bendito Freitas, no Vise-Ministra Asuntus ASEAN, Milena Rangel, no sira-nia delegasaun.
Prezidente no delegasaun sei fila hikas mai Timor-Leste iha loron 22 fulan-outubru.
Jornalista : Ekipa G-News
Editór Testu : Amito Qonusere Araújo