Entrevista esklusivu: Bazeia ba lei saida labele faan fali fugetes?

Imajen: Carlos Calibro
banner 120x600
180 Views

G-NEWS (DILI) – Kuarta-feira (27122023) kalan, Jornalista G-News tama sai bairro hodi observa atividade tiru fugetes âmbitu Festa Natal 2023 no selebrasaun ba tinan foun 2024 nian. Tuir observasaun hatudu, atividade tiru fugetes kontinua lao maske, ohin meúdia, autoridade seguransa liuhosi Komandu-Jerál PNTL ho F-FDTL hamutuk ho Autoridade Munisípiu Dili, alerta ona atu halo operasaun espesial ba atividade tiru fugetes.

Tuir mai, sani hamutuk, entrevista espesial ida hosi Jornalista G-News ho sidadaun ida Carlos Calibro, rezidente iha Tasitolu Dili, ko’alia kona-ba kontra bandu, no atividade tiru fugetes.

banner 325x300

G-News:

Nu’udar sidadaun ida oinsa ho fugetes ne’ebé kontinua tiru iha tenpu kalan? 

Carlos Calibro

Ohin dia 27 fulan Dezembru 2023 ita nia Polisia hala’o dekalarasaun atu halo operasaun konjunta ba sidadaun sira ne’ebé mak tiru Fugetes ho rajaun komunidade la-hakmatek, situasaun la-hakmatek no mosu insidentes, hodi halo kapturasaun hodi prosesa tuir lei  no mekanismu operasional sei fahe ba grupu rua ne’ebé sei kobre ba Dili Oeste no Dili Leste, atu sidadaun sira labele tiru fugetis, check point ba Motor no Kareta.

Nu’udar sidadaun ida kuandu ita nia autoridade seguransa sira halo ona deklarasaun públiku nu’udar meius ida atu fó hatene ba públiku hodi bele hatene informasaun no komprimenta mekanismu sira ne’ebé ita nia autoridade seguransa foti hodi halo prevensaun ba buat ne’ebé ita la-espera.

G-News: Tuir ita boot nia hanoin, ida ne’e akontese tanba Polísia nia atuasaun mak la rígor ka oinsa, bele esplika?

Carlos Calibro

Ohin lokraik autoridade seguransa halo deklarasaun públika / konferénsia da imprensa maibé to’o agora kalan iha bairo sira balun sei tiru fugetes tuir, ha’u nia observasaun iha razaun lubuk ida maka komunidades sira nia hanoin:

  • Informasaun hosi autoridade sira tarde liu ba komunidades sira atu labele tiru fugetes, to’o agora komunidade sira kontinua tiru fugetes tanba sira sosa tiha ona fugestes no dalaruma iha sira nia hanoin, sira sosa tiha ona entaun tenke tiru tiha sira rai fali fugetes halo atu halo fali saida?
  • Primeiro ha’u hakarak louva mekanismu balun ita nia autoridade bele foti ona estratézia prevensaun nian maibé iha parte seluk ha’u atu dehan estratézia prevensaun ne’e laos planeadu maibé ne’e insidental entaun seidauk bele muda konsiensia komunidade sira nian hodi bele lao komprementa deklarasaun hosi autoridade seguransa nian.

G-News:

Tuir ita boot nia hanoin, atividade negósiu ba fugetes deskonfia envolve hosi oknum Polísia balun ka lae?

Carlos Calibro

Iha ne’e ha’u atu dehan katak kona-ba negósiu fugetes envolve PNTL ga lae, ne’e ha’u lebele ko’alia arbiru de’it kuandu laiha dadus ruma maibé ha’u hakarak husu konfirmasaun hosi Autoridade relevante sira bazeia ba lei saida mak autoridade seguransa halo prevensaun hodi negosiante sira labele faan fali fugetes ? kontra lei saida ? sera que Timor Leste nu’udar nasaun ne’ebé mak opta merkadu Livre no fugetes laos sasan ida ne’ebé maka proibidu atu faan iha Timor maibé implementasaun iha terrenu kontradis ho Polítika Ekonómia ne’ebé iha adopta. Liuhosi atividade operasaun sira ne’e, tuir ita nia hare bele prejudika ba vendedor ambulante sira, no vendedor sira seluk ne’ebé mak faan fugetes hodi hetan benefisiu ruma atu bele sustenta nesesiedade uma laran nian, balun faan fugetes hodi sosa kadernu, lapijeira. Liuhosi biban ida ne’e enkoraja hodi ba halo entrevista direita ba vendedor sira ne’ebé faan fugetes hodi hato’o sira nia sentimentu hodi autoridadade estadu bele rona direitamente sira nia lian hodi foti desizaun, presiza Organizado liu tan.

G-News:

Ita hotu hatene polísia sei halo atuasaun sériu, maibé atuasaun ne’e tarde ka lae, depois kazu tiru fugetes kontinua akontese kalan-kalan?

Carlos Calibro

Tuir ha’u nia hare asaun sira ne’ebé mak autoridade seguransa halo ne’e mai hosi superior liu-liu governante sira, maibé atu dehan de’it katak mekanismu atu Dili laran hakmatek, labele mosu insidente mak ita nia autoridade seguransa nia asaun tenke halo operasaun ba Fugetes atu labele faan fugetes iha Dili, ne’e la-dun loos tanba bazeia ba legalidade saida (de juri) mak foti desizaun hodi hapara faan no sosa fugetes?

G-News:

Tanba sá mak tiru fugetes kontinua akontese maske autoridade seguransa hasai ona ordem atu bandu?

Carlos Calibro

Tanba informasaun tarde no la- fo livre ba sidadaun sira hodi esprea sentimentu alegria, haksolok hodi festeza natal no tinan foun ida ne’e.

Tuir lolos maneira prevensaun asidente, komunidade hakmatek mak halo autoridade seguransa bele halo check point ba dokumentu motor, kareta ne’ebe viazen loron no kalan durante periodu dezembru 2023 no Janeiru 2024 hodi bele eduka sidadaun sira disiplina, aliende ida ne’e mós salva sidadaun sira nia vida tanba ema lanu karik sei la-sae motor, sei lalori kareta, sei uza motor kanu resin; sim kaundo la iha sei la-lori motor no kareta. So maneira ida ne’e mak bele eduka sosiedade hodi komprimenta lei no orden.

G-News:

Iha ita boot nia bairru ka hela fatin, ema tiru fugetes ka lae, no ida ne’e halo ema tauk liu-liu labarik sira iha tempu kalan?

Carlos Calibro

Iha ha’u nia bairo kalan ema tiru fugeres maibé ema balun mak tiru iha nia uma oin no ema sente animadu hodi asiste fugetes nia tarutu maibé ema la-ba hobur hodi hare maibé iha de’it ida-idak nia uma mak hare fugetes nia lakan sae ba leten.

***

relavante