Sai fatin akontonamentu ikus bá FALINTIL, Uaimori Izoladu iha tempu ukun-an, tamba sá?

Xefe Suku Uaimori tula
banner 120x600
135 Views

G-RTV.com (Vikeke) : Suku Uaimori ne’ebé lokaliza iha postu-administrativu Vikeke-Villa, Munisípiu Vikeke, konsidera hanesan suku ida izoladu liu entre suku izoladu sira seluk ha Vikeke.

Iha fulan Augustu tinan 1999, Uaimori nu’udár fatin akantonamentu ikus bá forsa FALINTIL iha reziaun leste inklui Taur Matan Ruak hanesan vise-komadante FALINTIL nian hodi hein rezultadu husi konsulta popular ne’ebé hala’o iha loron 30 fulan Augustu tinan 1999.

banner 325x300

Além ida ne’e, povu Uiamori nu’udár moos, povu ida ne’ebé terus iha tempu luta ba libertasaun nasionál, tambá movimentu guerrilla hotu ne’ebé forsa armada Timor-oan (FALINTIL) hala’o liu-liu reziaun leste, sempre liu husi Uaimori eh area besik Uaimori, nune’e komunidade ne’ebé hela iha suku refere, sempre hetan terór no  intimidasaun oi-oin husi forsa militar indonéziu nian.

bisk ona kompleta tinan 20, Timor hetan nia independénsia totál, maibé suku istóriku Uaimori iha luta ba libertasaun nasionál, sai izoladu iha tempu ne’ebé la merese.

Difikuldade ne’ebé suku ne’e infrenta  mak infrastutura bázika hanesan Estrada, bee-mos, eletrisidade, no liña telekomunikasaun ne’ebé lori sira to’o konsidera hanesan suku izoladu.

‘’Ami nia difikuldade mak Strada, linã eletrisidade la iha, liña telekomunikasaun la iha no bee-moos’’ hateten Xefe Suku Uiamori tula, Francelino António Gomes, bá média bainhira remata almosu konfraternizasaun ho reprezentante Santa Sé, iha Uaimori, Dominggo ne’e.

Autoriedade lokál ne’e, esplika liu tan, proposta sira sempre hatama ba parte guvernu liu-liu guvernu ne’ebé lidera husi Taur Matan Ruak, balun halo ona verifikasaun maibé to’o agora seidauk iha serteja.

‘’Proposta hotu ami hatama bá guvernu desde inísiu guvernu ne’e iha, balun halo ona verifikasaun maibé to’o agora seidauk iha serteja atu bele solusiona ami nia problema sira ne’ebé komunidade hasoru’’. Esplika autoriedade lokál ne’e.

Bainhira tempu kalan, família sira uja de’it kamii no solar-panel atu utilija hodi haroman uma-laran hodi fo biban moos ba estudante sira atu estuda.

‘’Iha tempu kalan, família balun uja kamii, balun uja solar panel (tenaga surya- lian indonézia) hodi haroman uma ne’ebé sira hela bá atu fó biban ba estudante sira estuda, maske dalaruma la to’o fulan membru guvernu troka malu, sempre mai ami’’. Haktuir Francelino.

Populasaun Suku Uaimori, iha aldeia 6,  uma-kain hamutuk 500 resin, ho populasaun 2000 resin, baliza ho postu-adminitrasaun Vemase (Baukau), Venilale (Baukau) no Lakluta (Vikeke).

Jornalista : Arménio.

Editór : Ekipa G-RTV.com

relavante