G-RTV NEWS ( 31/03/2021) : Igreja Katólika ba semana ida ne’e tama ona selebrasaun semana Santa hodi hanoinmo selebra Kristu nia terus, mate no moris hias, nune’e kulturalmente Bispo sira iha Timor Leste sempre hasai nia Lia-menon ba sarani sira atu selebra ho di’ak Jesus nia Paixaun.
Tuir mai, G-RTV NEWS hatun ba leitór sira, mensájem ( Lia-Menon) kompletu Semana Santa 2021 husi Arche Bispo D. Virgilio Do Carmo Da Silva, SDB. Iha Salaun Kámara Eklezeástika, Dioseze Metropolitanu Dili ( 30/03/2021 ) :
Maluk Doben sira, Maske ho pandemia, partikularmente mai ita iha munisípiu Dili, atu halo ona fulan ida serka Sanitáriu tinan rua tutuir malu, ita labele selebra festa Páskoa, hanesan babain, maibé la hamate ita nia espíritu páskoa nian no la halakon ita nia deseju atu fahe ksolok páskoa ninian ba malu. Ne’e duni, iha biban ida ne’e hakarak hato’o hau nia Boas Festa Páskoa ninian ba sarani tomak iha Timor Leste no Timor-oan sira iha rai liur .
Tinan ida ona, Pandemia Covid-19 seidauk husik ita, mensájem ne’ebé ohin fo sai ba ita hotu mak ne’e, Jesus Kristu moris-hias duni, hanesan naroman foun ida ne’ebé lori mai ita hotu novidade ida ne’ebé iha nakukun kalan nian, nakukun ne’ebé halo mundu tomak hakdasak ho COVID-19, nia obriga ita hotu atu idak-idak hela nia fatin, limita ita nia movimentu, sai duni nakukun ida.
Maibé iha biban ida ne’e,husi uma-kreda nia kakuluk, hakarak fo sai ba ema hotu, liu-liu ba sarani sira lian ida ne’ebé maka’as, no lian ida ksolok ninian : ‘’ Kristu Mak Ha’u Nia Esperánsa, Moris Hias Ona‘’, Mensájem ida ne’e da’et hanesan Covid-19 ninian, nia transmite husi fuan ba fuan, basá ema barak nia fuan hein hela novidade ida ne’e, novidade esperánsa nian, Kristu mak ha’u nia esperánsa, Nia Moris hias ona.
Iha ne’e ita la koalia konaba, fórmula mazia ida ne’ebé mai otomátikamente, lae, Kristu nia reisuriesaun la’ós ida ne’e, maibé vitória ida domin nian sobre buat át, laós vitória ida ne’ebé hases husi ita ema nia terus no mate maibé liu husi ita nia terus, liu husi ita nia mate Nia loke dalan, Nia loke dalan iha nakukun laran hodi transforma bu’at ne’ebé at ba diak. Ida ne’ebé moris hias, Nia mak ida ne’ebé hedi nia ba Kruz, laós ema seluk, Nia lori duni Nia isin, ne’ebé nabilan, no kanek sira ne’ebé trasnforma ba esperánsa, ba Nia, mai ita hateke ba Nia, atu nia bele kura ita ema nia kanek.
Ne’e momentu ida ita hanoin ita nia maluk sira ne’ebé iha izolamentu no kuarentena ho nia família sira hotu, ne’ebe ita hotu hatene katak iha tempu páskoa nia laran, labele halibur hamutuk, nune’e mós, ba maun alin sira hotu, tamba razaun oi-oin, tenke dok ba malu.
Maromak moris nia hun, mak haraik no konsola ba ema hotu ne’ebé hela iha prova ida ne’e. Ita hanoin mós ita nia maun-alin pessoál saúde sira hotu, ne’ebé la sura kolen, servisu kalan no loron atu atende maluk sira no buka tuir nafatin maluk sira ne’ebé lori moras ne’e atu labele da’et ba ema hotu.
Hanoin mós ita nia Polísia, Ita nia Militar, sira ne’ebé servisu kalan loron atu garante nafatin, ordem no seguransa ba ita hotu.
Ba Ita barak, Páskoa ne’e sai momentu ida solidaun, obriga ita tenke hela iha uma, la sente furak. Pandemia ida ne’e laós de’it limita ita atu espressa ita nia domin ba malu, maibé mós possibilidade atu rekore ba konsolasaun espirituál ninian ne’ebé mai husi sakramentu sira, liu-liu hanesan Eukaristía no konfesa, maske ita kompara ho tinan kotuk, Timor tomak la selebra Páskoa, maibé tinan ida ne’e, ita hare katak munisípiu barak bele selebra ona páskoa, maske oituan inklui Dili ne’eé ita labele selebra, maibé ita hotu hamutuk nafatin iha orasaun, ita konfia katak Maromak tau matan nafatin ba ita hotu, ho Maromak nia tulun, buat hotu sei liu, laran metin nafatin ba Maromak.
Jesus nia Páskoa haraik forsa no esperansa, ba ita nia médiku, infermeiru, ne’ebé kontinua fo sasin domin Kristu ninian, ba ita nia maluk hotu ne’ebé presija. Nune’e mós ba maluk sira hotu ne’ebé servisu maka’as, atu garante servisu ne’ebé garante ba ita nia maluk sira ne’ebé afetadu. Ba sira hotu, ha’u nia saudasaun, páskoa ninian ba sira hotu.\
Atu Remata, empresta Amu Papa nia lia-menon páskoa iha tinan 2020, ne’ebé ha’u hare sei relevante tebes ho situasaun ohin loron mai ita Timor, partikularmente ba ita hotu tamba Covid-19 ne’e, halo ita la bo’’ok-an maibé ita nia Amu Papa konvida ita dehan ‘’ momentu páskoa ida ne’e laós momentu indiferensa ninian, basá’mundu tomak oras ne’e hakdasak no luta hela hasoru pandemia. Momentu ida ne’e mós laós tempu egoismu ninian, dezafiu ida ita hasoru, lori ita hamutuk laós fasil, no kria distánsia entre ita. Ida ne’e mós laós momentu difizaun ninian, Kristu ita nia páskoa, lori naroman ba ema hotu, ne’ebé iha responsabilidade, atu elemina konflitus’’.
Aproveita momentu ne’e, hakarak apresia ita nia esforsu Guvernu nian, ne’ebé iha loron hirak liubá halibur ita nia Líder arte Marsiais sira, atu nune’e bele promove páz no estabilidade, hein katak ida ne’e bele kontinua nafatin, sai hahalok ida ne’ebé furak ba ita hotu, hakaás –an nafatin atu promove liu-liu iha páskoa nia laran.
Ida ne’e mós laós tempu atu haluha malu ninian, maibé atu loke liu tan ita nia fuan no laran, atu sente mós maluk sira nia susar no halerik ba aihan.
Maluk Doben sira, liafuan sira ne’ebé ohin ha’u temi : ‘’diferensa, egoízmu, divizaun no eskesimentu’’ liafuan hirak ne’e, liafuan páskoa ninian, nune’e mós liafuan sarani ninian, hakarak ita hotu nu’udár sarani, ho Kristu nia moris hias, bele halakon hahalók tuan ninian, mentalidade tuan ninian, komportamentu sira tuan ninian, ba ita hotu, mai ita hatais, ho hatais foun Kristu moris hias nian, atu promove fraternidade, zenerosidade, unidade np pAz.
Espera katak iha Semana Santa ida ne’e ita partisipa ho didiák iha loron bo’ot páskoa.
Boas Festa Santa Páskoa ba ema hotu!
Remata//
Jornalísta : Arménio.