G-NEWS (DILI) – Hafoin transporte públiku hanesan mikrolete ne’ebé ameasa greve tanba impaktu hosi folin mina sae. Situasau ne’e implika komunidade, liu-liu estudante, traballador no funsionáriu públiku sira ne’ebé dependente ba mikrolete no taksi.
Ba G-News, kuarta-feira (04102023) lorokraik, joven ida Calisto Garcia, rezidente iha tasitolu informa, bainhira transporte públiku hanesan mikrolete sira ne’ebé kontinua greve, tanba impaktu hosi folin mina sae, sei fó oportunidade ba transporte hanesan tum-tum atu buka passajeiru sira, liu-liu estudante no traballador sira, tanba tuir nia, transporte tum-tum hanesan meiu fasil atu atende ba krize transporte públiku.
“Di’ak liu ne’e Governu autoriza transporte hanesan tum-tum atu bele sirkula hodi tula nesesidade sidadaun sira nian, liu-liu estudante no traballador sira”, nia haktuir.
Calisto promete, bainhira mikrolete kontinua greve, nia sei organiza joven no sidadaun balun, atu hahú komunika ho Diresaun Nasionál Transporte Terreste (DNTT) atu autoriza ba movimentasaun transporte tum-tum, tanba tum-tum nia nesesidade la uza mina, maibé karega de’it bateria.
Iha parte seluk, estudante UNTL Alipio Mendonca hateten, ekipa mikrolete sira nia asaun greve demaziadu, tanba ne’e, nia parte husu governu atu buka alternativu seluk, liu-liu fó lisensa ba sidadaun hotu-hotu atu bele fasilita transporte tum-tum hodi atende nesesidade sidadaun sira nian.
“Kolega sira lori kareta mikrolete ne’e mós demais fali, buat ki’ik ida hakarak greve. Dalan di’ak par governu lalika ulun moras mak fó lisensa ba públiku atu bele prepara transporte tum-tum. Ne’e mina la iha mós movimentu lao di’ak hela, tanba ne’e karega de’it. Listrik mate, sir abele karega iha bateria, loron-matan iha par karega, ne’ebé ida ne’e di’ak liu”, Alipio esklarese ba G-News.
Alípio fó sasin katak, movimentasaun transporte tum-tum iha munísipiu sira hanesan Lospalos villa, Likisa villa no Manatutu villa di’ak liu, no organizadu, tanba ne’e, nia husu ba Diresaun Nasionál Transporte Terrestre (DNTT) atu haree ba asuntu ne’e, tanba kapitál Dili rai tetuk, nune’e tum-tum fasil atu movimenta.
Estudante Sekundária Públika Dez de Dezembru Komoro, Aleixo Soares katak, nia parte apoiu sirkulasaun transporte tum-tum iha Dili, hodi atende lalais nesesidade urjente estudante no komunidade sira.
“Di’ak liu tum-tum buka penumpang iha Dili, hanesan iha Lospalos, Manatutu no Likisa, duke mikrolete ne’ebé la halai kuandu folin mina sae. Tum-tum ne’e la uza mina, cas de’it, listrik mate, uza batria, cas habai iha loron manas, di’ak fali ona”, nia tenik.
Tuir nia, durante ne’e transporte públiku hanesan mikrolete mós halai arbiru. Nia fó faktu katak, mikrolete barak maiória halai ho velosidade makaas, no hadau malu passajeiru kuandu hapara iha estrada públiku.
Tanba ne’e, nia rekomenda ba governu atu autoriza públiku atu bele prepara transporte tum-tum nune’e halo sirkulasaun, ne’ebé tenke hetan kontrolu hosi DNTT.
Iha parte seluk, estudante UNPAZ Maria Felismina Pinto hosi munisípiu Manatutu informa, transporte tum-tum hanesan meiu ida importante no hafasil tebes movimentu ka sirkulasaun iha sidade Dili, hodi atende nesesidade sidadaun sira nia viajen ho urjente, kompara ho mikrolete no taksi.
“Ha’u prefere tum-tum iha Dili, tanba movimentu fasil no lalais tebes, duke hanesan mikrolete. Kuandu mina folin sae, sira komesa greve, entaun fó impaktu ba estudante sira, ka maun sira funsionáriu públiku nia atividade loron-loron nian”, nia fó sasin.
Joven ida hosi Suku Comoro António de Jesus Soares informa, ho asaun greve hosi ekipa transporte mikrolete tanba impaktu hosi folin mina sae hanesan asaun ida ne’ebé atu estraga nesesidade estudante no sidadaun sira ne’ebé loron-loron depende de’it ba mikrolete.
Tanba ne’e, nia husu ba Governu liuhosi Diresaun Nasionál Transporte Terrestre atu buka alternativu seluk, hanesan autoriza sirkulasaun transporte tum-tum, nu’udar meiu ida fasil atu atende ba nesesidade sidadaun sira nian, liu-liu estudante sira ne’ebé dependente ba mikrolete.
“Sirkulasaun tum-tum ne’e dalan ida di’ak liu, tanba nia tula passajeiru sira ho livre, pois presu mós barratu, no lori to’o bairu sira ne’ebé ita hela ba, duke ho mikrolete, hatun de’it iha estrada, pois sira buka rajaun oi-oin, kuandu folin mina sae bosok, sira greve loron ida tomak, entaun ami sira depende ba mikrolete tenke hein mós sira greve hotu mak ami sai, ne’e governu tenke tau atensaun ba assuntu ida ne’e”, António lamenta kona-ba ne’e.
Alende ne’e, sirkulasaun tum-tum bele aumenta atividade negósiu sidadaun sira nian, tanba folin ba tum-tum barratu, no manutensaun mós ho nia gastu ne’ebé sufisiente.
To’o informasaun ne’e fó sai, G-News seidauk hetan konfirmasaun hosi Diresaun Nasionál Transporte no Terrestre (DNTT) kona-ba pedidu sirkulasaun tum-tum iha kapitál Dili, no konfirmasaun ba sentru abastamentu sira kona-ba presu mina.
Tuir observasaun G-News Kinta-Feira (05102023), mikrolete balun sei kontinua halo movimentu hanesan bain-bain maske mikrolete balun kuarta-feira orseik ameasa greve tanba folin mina sa’e.
Jornalista : Ekipa G-News
Editór Testu : Amito Qonusere Araújo