G-NEWS (BAUCAU) – Prezidente Partidu CNRT Kay Rala Xanana Gusmão deklara iha Munisípiu Baucau (Domingu, 19022023) katak, sei la fo ulun ba partidu FRETILIN hodi afirma “F2000 no way!” tanba kontra tratadu fronteira maritima.
“ Ha’u mos Fretilin, mas F2000 cuek terus, ne’ebé hau respeita Fretilin, ita tenke respeita malu mas F2000 Cuek terus. Interesse nasional! Tasi iha kraik ne’e la’os hau nian. ha’u Manatutu mos ha’u labele na’ok, ema kala fo, ha’u hariis deit oituan sai fali mai ona, la’os tasi Manatutu ne’e ha’u nia hotu lae, rikus soin vota kontra, depois sira hakilar bei-beik ba ha’u, oh tenke iha konsensu ita tenke konsulta malu, konsulta malu tan saida , ko’alia beibeik, informa bei-beik” afirma Xanana Gusmão iha Konsolidasaun rejionál iha Baucau.
Tuir Xanana, CNRT fo Primeiru Ministru ba Rui Maria de Arauju atu nia bele foka ba assuntu tasi no fronteira maritima, maibé ikus mai FRETILIN vota kontra.
“ Ha’u hirus Fretilin tanba bahira ami sai ba liur, Rui Araujo forma Konsellu Konsultivu, Lu- Olo mos ba , Ramos-Horta mos ba, Mari Alkatiri mos ba , partidu sira hotu ba. fila fali informa to’ok mai, ami ba fali diskuti diskuti, fila fali inform aba Primeru Ministru nia bolu Konsellu Ministru informa bei-beik, to’o nufim, dokumentu sira ne’e hodi haruka ba Sekretariu Jeral ONU para assina akordu, Primeiru Ministru Dr, Mari Alkatiri, lori dokumentu sira ne’e mai, deskuti ami bolu advogadu sira mai, ko’alia esplika buat hotu, Konsellu Ministru Konkorda aprova Primeiru Ministru Mari Alaktiri, haruka surat ba Nova Iorke ba Sekretariu Jeral dehan governu Timor-Leste simu, hanesan mos Cambera, Primeiru Ministru Australia mos simu ami aprova , atu ratifika iha Parlamentu vota kontra ho ida ne’e hau dehan F2000 no Way” tenik Xanana.
Prezidente Partidu opozisaun mos lamenta ho pozisaun governu no lideransa Timor Gap hodi jere assuntu petroliferu.
“ Foin dadaun Primeiru MInistru ba Australia, informasuan mai hakarak Timor Gap ho woodside la ko’alia ba malu ona, ida ne’e ha’u hatene, australianu sira mak fo ona osan ruma, tanba sá mak iha 2014 hau fo Primeiru MInistru ba Rui Araujo husi Fretilin, tanba atu evita Australianu sira kedok ba kedok ba tiha ita, entatun Rui mai partisipa ha’u ba haré tasi, Australia buka tama, la iha tan dalan, ita manaan tiha” hateten.
“Ha’u salva estadu mos, tanba ema ida ké hau tama ne’ebá hatene buat ne’e, ho Australianu sira, sira urlele malu ho Australia, sira sai tiha, oh ne’e CNRT nian, hare nia defende timor nia interesse ka nusa? Tau fali butamak beik ten boot ida,” Lamenta Xanana.
Xanana Gusmão mos avalia katak, dezenvolvimentu iha tinan ikus ne’e hakiduk no halo embaixador sira mos preokupa.
“Ha’u hasoru embaixador barak ona, sira hotu ko’alia tanba CNRT la iha governu, labele ko’alia, Timor Leste la’o neineik maibe la’o ba oin, 2017 para tiha agora hakiduk fali. Sira hotu husu CNRT mana’an ba” hateten Xanana
Tuir Prezidente CNRT, durante tinan 5 governu atual gasta besik billaun sia, maibe rezultadu la iha.
“Ha’u fo tan dadus ida ne’ebe ofisial, imi la fiar ha’u bele husu ba malu, husu 2007 to’o 2017, CNRT gasta billaun 10.7 iha tinan 10. Eletresidade, Estrada balun, buat sira ne’e hotu, oituan, la barak ida, koligasuan ne’e iha tinan lima, gasta besik billaun 9, ita la hare buat ida, billaun sia”
Xanana Gusmão deklara, governasaun atual sobu ona sistema sira no halo ai-rin estadu dodok, tanba kualidade governasaun atuál.
“ Ha’u temi buat sira ne’e hotu, la’s tamba imi nia halerik nee, maibe liu liu tan ita nia estadu nia air in sira ne’e dodok, sistema finanseiru la iha 2020 to’o agora fundu COVID la hatene, Sexta Bazika la hatene, tenke hatudu ba Tribunal kontas, tenke hatudu ba Parlamentu, familia hirak besik malu ne’e nusa ne’ebá simu ida ne’e lae? La’os de’it ida ne’eiha buat barak” tenik Xanana.
Tanba ne’e, Lider historiku ne’e hateten, vitoria CNRT sei reforsa esforsu husi Prezidente José Ramos-Horta hodi hakotu violasaun ne’ebé mak akontese.
“Ita nia estadu nia airin dodok, tanba ne’e ita hili Horta, mas HOrta mesak labele koriji, tan ba ne’e ita hotu husu ba malu atu vota, hodi salva uluk estadu ida ne’e, tanba violasaun barak akontese, so parlamentu mak bele ajuda.
Kuandu ita manaan absoluta CNRT ba ukun,”
CNRT SIMU MILITANTE FOUN,
Iha biban, ne’e Partidu CNRT mos simu afilisaun husi militante partidu seluk ne’ebé deside ho konsiénsia rasik, atu haforsa CNRT iha eleisaun.
“uluk ho Fretilin sira dada ami ba nakukun ba tan PLP ha’u hanoin sira dada ami ba naroman, maibé hanesan dada ami ba nakukun, agora ami halo afiliasaun ba CNRT hamutuk ho Maun Bo’ot Kay Rala Xanana Gusmão hodi dada ami ba naroman”, ami buka dezenvolvimentu iha ami nia aldeia no ami nia suku” hateten afiliadu ida husi PLP.
“Uluk 2017 ami nudar partidu Khunto, maibé ami haré ba ladun satisfaz ba ami, tanba ami adora fila fali kultura ema nian, tan ne’e ami foti desizaun, foti inisiativa rasik, resigna-an husi juramentu, tanba ami mos iha kultura rasik, tan ida hau deside sai” hateten afiliadu ida husi KHUNTO.
Prezidente Partidu CNRT Kay Rala Xanana Gusmão deklara katak, CNRT la iha hanoin atu sobu partidu seluk.
“ Hodi partidu CNRT nia naran, atu dehan ba maluk sira ne’ebe ohin hamutuk iha ne’e, katak, partidu la’os kontente tanba o hamrik hodi sobu partidu seluk ne’e la’e, la iha hanoin ida ne’e. partidu la kontente tanba ida ne’e, partidu kontente tanba nuudar sidadaun timor, bele hanoin, bele sente bele buka dalan,” Konklui Xanana.
Jornalista : Ekipa G-News
Editór Textu : Amito Qonusere Araújo
loading="lazy" />